Teken actief bij temperatuur boven de 5 tot 10 °C
De lente – het wordt warmer!
Teken zijn er het hele jaar door. Zodra de temperatuur boven de 5 tot 10 °C komt, kunnen ze actief worden. De meeste teken bijten in de periode van maart tot en met oktober.
Teken komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Ze zitten vooral in hoog gras of tussen dode bladeren, het liefst bij bomen of struiken. Van daaruit stappen ze over op passerende dieren, maar ook op mensen. Teken vallen niet uit bomen.
Teken lijken op kleine platte spinnetjes. Ze komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Meestal zijn tekenbeten onschuldig. Toch is het belangrijk een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Teken kunnen namelijk besmet zijn met de lymebacterie en de ziekte van Lyme overdragen.
Teken stappen van grassen en struiken over naar dieren en mensen. Zitten ze eenmaal op een gastheer, dan zoeken ze een geschikte plek om zich vast te bijten in de huid. Bij mensen zijn dat vooral de liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van uw ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek (vooral bij kinderen). Als teken bijten zijn ze heel klein en moeilijk te zien. Door het zuigen van bloed zwellen teken op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Pas op voor tekenbeten – ziekte van Lyme
Ziekteverschijnselen
Als de bacterie in het lichaam blijft, richt hij zich vooral op zenuwweefsel, gewrichten, de huid en heel soms het hart. Vaak gaan de verschijnselen van de ziekte van Lyme gepaard met griepachtige klachten, soms met opzwelling van oorlel of tepel. Deze klachten ontstaan meestal binnen 3 maanden na de tekenbeet.
Als de ziekte niet opgemerkt wordt, kunnen neurologische, gewrichts-, huid- of hartklachten ontstaan. Welke klachten iemand krijgt verschilt per persoon. Deze latere klachten zijn vaak niet specifiek voor de ziekte van Lyme. De diagnose ziekte van Lyme is dan ook vaak lastig te stellen.
Een teek is erg klein, slechts 1 tot 3 millimeter. Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Teken komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Ze zitten vooral in hoog gras of tussen dode bladeren, het liefst bij bomen of struiken. Van daaruit stappen ze over op passerende dieren, maar ook op mensen. Teken vallen niet uit bomen.
Teken zijn er het hele jaar door. Zodra de temperatuur boven de 5 tot 10 °C komt, kunnen ze actief worden. De meeste teken bijten in de periode van maart tot en met oktober.
In 2009 liep naar schatting ruim 1 miljoen mensen een tekenbeet op. Huisartsen zagen zo’n 93.000 mensen met een tekenbeet waarvan ongeveer 22.000 mensen last kregen van de eerste verschijnselen van de ziekte van Lyme (een rode ring rond de beetplek).
In Nederland is gemiddeld één op de vijf teken (20%) besmet met de lymebacterie. Wel zijn er grote verschillen: op een enkele plaats is de helft van de teken besmet, op andere bijna geen.
Bescherming – Pas op voor tekenbeten
Teken zitten vooral in hoog schaduwrijk gras en dode bladeren bij bomen en struiken. Vermijd in een tekenrijke omgeving contact met lage planten en struiken zodat teken niet op uw lichaam over kunnen stappen. Mensen die veel in aanraking komen met teken (zoals boswachters, hoveniers en militairen) wordt aangeraden zichzelf extra te beschermen tegen tekenbeten.
Deze tips bieden geen garantie dat u geen tekenbeet oploopt. Het blijft dan ook belangrijk om lichaam en kleding te controleren op tekenbeten nadat u in het groen bent geweest.
Blijf zoveel mogelijk op de paden en vermijd dichte begroeiing en struikgewas.
Draag dichte schoenen, lange mouwen en een lange broek. Stop broekspijpen in uw sokken. Op lichte kleding zijn teken beter te zien.
Draag kleding die is geïmpregneerd met het insectenwerend middel Permetrine of spuit uw kleding in met een insectenwerend middel dat DEET bevat.
Smeer de onbedekte huid in met een middel dat DEET bevat.
Het belangrijkste advies is om uw huid en kleding goed te controleren en teken te verwijderen nadat u in het groen bent geweest.
Pas op voor tekenbeten
> 
Website RIVM toolkit tekenbeten
Informatie
Symptomen Ziekte van Lyme
Rode ring Rode ringvormige uitslag die kan ontstaan na een tekenbeet
Besmetting met de borreliabacterie kan leiden tot de ziekte van Lyme. Het meest voorkomende signaal van de ziekte van Lyme is een rode, ringvormige uitslag rond de plaats van de tekenbeet (Erythema migrans genoemd). Soms is de uitslag een blauwachtige of roze vlek. De uitslag verschijnt meestal na enkele dagen tot 2 weken na de beet, maar dat kan ook pas na 3 maanden zijn. De uitslag wordt binnen een paar dagen groter. De rode ring verdwijnt uiteindelijk vanzelf, maar de bacterie kan in het lichaam aanwezig blijven. Als de bacterie niet met antibiotica bestreden wordt, kan de infectie later tot schade en gezondheidsklachten leiden.
Soms kunnen mensen besmet raken zonder dat ze een rode ring hebben gezien. Ook wordt een tekenbeet regelmatig over het hoofd gezien.
Goed controleren op teken na bezoek aan het groen is daarom erg belangrijk.
Ziekteverschijnselen
Als de bacterie in het lichaam blijft, richt hij zich vooral op zenuwweefsel, gewrichten, de huid en heel soms het hart. Vaak gaan de verschijnselen van de ziekte van Lyme gepaard met griepachtige klachten, soms met opzwelling van oorlel of tepel. Deze klachten ontstaan meestal binnen 3 maanden na de tekenbeet.
Als de ziekte niet opgemerkt wordt, kunnen neurologische, gewrichts-, huid- of hartklachten ontstaan. Welke klachten iemand krijgt verschilt per persoon. Deze latere klachten zijn vaak niet specifiek voor de ziekte van Lyme. De diagnose ziekte van Lyme is dan ook vaak lastig te stellen.
In Europa komen aandoeningen aan de zenuwen het meest voor. Dit kan zenuwpijn of zenuwuitval op verschillende plaatsen in het lichaam tot gevolg hebben. Voorbeelden zijn verlamming van de gezichtsspieren of pijn en krachtsvermindering aan een arm of been. Ook kunnen mensen gewrichtsklachten, huidaandoeningen of hartritmestoornissen krijgen.
Behandeling ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme is te behandelen met antibiotica. Hoe eerder de ziekte wordt opgemerkt, hoe beter de behandeling zal aanslaan. Het is daarom belangrijk dat u aan uw huisarts meldt dat u door een teek gebeten bent als u binnen 3 maanden na de beet gezondheidsklachten krijgt. De behandeling kan per geval van de ziekte van Lyme verschillen. Om te bepalen welke behandeling wanneer gepast is, werd in 2013 een landelijke richtlijn geschreven (CBO-richtlijn Lymeziekte). Meer informatie voor huisartsen
Blijvende klachten, ook na behandeling?
Als de antibiotica goed hebben gewerkt en de bacterie niet meer aanwezig is kunnen sommige mensen toch klachten houden. Dit noemt men ook wel het post-lymeziekte syndroom.
In een enkel geval werken de gebruikelijke antibiotica onvoldoende. Dan zijn andere antibiotica nodig. Er wordt dan gesproken over persisterende lymeziekte.
Als de ziekte niet opgemerkt wordt kan het overgaan naar een volgende fase. Dan kunnen neurologische, gewrichts-, huid- of hartklachten ontstaan. Er wordt dan gesproken over late lymeziekte. Ook als de ziekte van Lyme in een laat stadium wordt ontdekt, zal de arts met antibiotica behandelen. Welke klachten iemand krijgt verschilt per persoon. Aandoeningen aan de zenuwen komen het meest voor. Dit kan zenuwpijn of zenuwuitval op verschillende plaatsen in het lijf tot gevolg hebben. Voorbeelden zijn verlamming van de gezichtsspieren of pijn en krachtsvermindering aan een arm of been. Ook kunnen mensen gewrichtsklachten, huidaandoeningen of hartritmestoornissen krijgen.
Naar de huisarts
Indien een teek langer dan 24 uur in de huid heeft gezeten, overleg dan met uw huisarts of behandeling nodig is. Houd na een tekenbeet de plek van de beet 3 maanden lang in de gaten en raadpleeg uw huisarts bij gezondheidsklachten.
Testen op de ziekte van Lyme
Vaststellen of iemand de ziekte van Lyme heeft, kan op verschillende manieren, afhankelijk van de voorgeschiedenis. Bloed- of weefselonderzoek is niet altijd zinvol. Ook het vaststellen van lymeborreliose gaat volgens de CBO-richtlijn. Het is mogelijk dat uw huisarts voor verder onderzoek of behandeling doorverwijst naar een specialistisch centrum.
Zwangeren
De ziekte van Lyme verloopt voor zwangeren niet anders dan voor niet-zwangeren. Wel blijkt uit onderzoek dat er een kans bestaat dat een moeder met de ziekte van Lyme (opgelopen voor of tijdens de zwangerschap) de borreliabacterie overdraagt op het ongeboren kind. Deze zogenaamde humane congenitale lymeziekte is echter zeer zeldzaam. Ook is er geen bewezen verband tussen incidenteel beschreven aangeboren afwijkingen en een in de zwangerschap doorgemaakte ziekte van Lyme.
Er is geen besmettingsgevaar voor pasgeborenen met een moeder met de ziekte van Lyme. De ziekte van Lyme wordt namelijk niet overgedragen van mens op mens.
Meer informatie over Zwangerschap en ziekte van Lyme.
LymeProspect-onderzoek: onderzoek naar klachten na behandeling van ziekte van Lyme
Het is nog onbekend waarom sommige mensen wel klachten houden na behandeling van de ziekte van Lyme en anderen niet. Het LymePropect-onderzoek, wat tot 2018 loopt, zal hier meer inzicht ingeven. Met de resultaten hopen de onderzoekers voorstellen te kunnen doen voor behandelingen die langdurige klachten na Lyme kunnen voorkomen of genezen.
Teken
Teken (Ixodida) vormen een orde van geleedpotige parasieten die behoren tot de klasse der spinachtigen. Samen met de mijten vormen zij de onderklasse der Acarina. Teken zijn nauw verwant aan de mijten, maar de precieze relatie is onduidelijk.
Teken leven van het bloed van gewervelde dieren: ze bijten zich vast in de huid en laten zich na een bloedmaaltijd, die enige uren tot dagen duurt, weer vallen. Het dier waarop de teek leeft, wordt gastheer genoemd. Bekende gastheren van teken zijn vogels, reptielen en verschillende zoogdieren.
Teken kunnen verschillende ziekten overbrengen, ze worden daarom een vector genoemd. Na de steekmuggen zijn teken de belangrijkste verspreiders van pathogenen. De bekendste Europese teek, die tevens een overbrenger is van Lymeziekte en FSME, is de schapenteek (Ixodes ricinus).
Teken zitten in struikgewas, bomen en op grassprieten te wachten tot een gastheer langskomt. Ze gaan extreem zuinig met hun energie om en kunnen meer dan een jaar zonder voedsel, sommige soorten wel vijf jaar. Teken detecteren hun potentiële gastheer door de uitgestraalde lichaamswarmte, en wellicht ook door de geur. Een teek kan enige dagen tot enkele weken op dezelfde gastheer blijven zitten. Ze kunnen via de extremiteiten van de gastheer omhoog klimmen en nestelen zich bij voorkeur in huidplooien, maar ook wel gewoon op een been, arm of poot. Een teek loopt meestal enige minuten rond op zoek naar een optimale plaats alvorens zich in de huid vast te bijten.
Alle teken leven van bloed en lichaamsvloeistoffen van gewervelde dieren. Tot de prooidieren behoren onder andere: reptielen, vogels en zoogdieren als knaagdieren, hoefdieren, katachtigen, hondachtigen, vleermuizen en primaten, waaronder de mens.
Meer informatie en berichten op: >> Mariahoeve – wijkmariahoeve.nl
Pas op voor tekenbeten
Geen opmerkingen:
Een reactie posten